Piernik staropolski to jedno z najbardziej tradycyjnych ciast bożonarodzeniowych, które niezmiennie kojarzy się z zapachem przypraw korzennych i magią świąt. Jego przygotowanie wymaga czasu, ale efekt jest tego wart – piernik staropolski to prawdziwa klasyka, która cieszy podniebienia od pokoleń. Dowiedz się, jak przygotować ten wyjątkowy wypiek i dlaczego tak ważne jest, aby ciasto leżakowało przez kilka tygodni.

Piernik staropolski to ciasto, które wymaga cierpliwości. Jego przygotowanie zaczyna się na długo przed świętami Bożego Narodzenia, a leżakowanie ciasta jest kluczowym etapem, który nadaje mu niepowtarzalny smak i aromat. Tradycja pieczenia piernika sięga setek lat wstecz, kiedy to ciasto było przygotowywane na wiele tygodni przed świętami, aby zyskało swoją charakterystyczną miękkość i intensywny aromat. To wypiek, który łączy w sobie bogactwo przypraw, miodu, często również suszonych owoców, a jego sekret tkwi właśnie w długim procesie dojrzewania.

Dlaczego piernik staropolski powinien długo leżakować?

Leżakowanie piernika to jeden z najważniejszych etapów jego przygotowania. Ciasto przygotowuje się zazwyczaj na 4-6 tygodni przed świętami, a następnie odkłada w chłodne miejsce, aby mogło dojrzewać. Proces ten pozwala na rozwinięcie się pełnego aromatu przypraw korzennych, takich jak cynamon, goździki, anyż i gałka muszkatołowa, które nadają piernikowi jego charakterystyczny smak. W miarę upływu czasu ciasto staje się bardziej wilgotne, miękkie i nabiera głębokiego aromatu, który jest trudny do uzyskania w przypadku szybkich przepisów na piernik.

Ważnym elementem leżakowania jest również to, że ciasto piernikowe podczas dojrzewania staje się bardziej elastyczne, co ułatwia późniejsze formowanie i pieczenie. Długo dojrzewający piernik ma nie tylko lepszy smak, ale również odpowiednią strukturę, która sprawia, że jest miękki i wilgotny, a jednocześnie nie kruszy się zbyt łatwo. To właśnie dlatego warto zacząć przygotowania do świąt nieco wcześniej i dać ciastu czas na dojrzewanie.

Przepis na piernik staropolski

Ten przepis dostałam od babci, a ona nauczyła się robić piernik staropolski od swojej! To wielopokoleniowy skarb, który rozpieści wasze podniebienia w okresie świąt. Gwarantuję, że nikt nie przejdzie obojętnie obok tego ciasta, a klasyczny sernik w tym roku pójdzie w odstawkę!

Składniki

Na ciasto:

• 1 kg mąki pszennej
• 500 g miodu (najlepiej akacjowego lub lipowego)
• 350 g cukru (może być drobny lub trzcinowy)
• 250 g masła
• 3 jaja L
• 20 g sody oczyszczonej
• 125 ml mleka
• 70 g przyprawy do piernika
• 0,5 płaskiej łyżeczki soli
• opcjonalnie dwie/trzy łyżki kakao
• powidła śliwkowe do przełożenia

Zanim przystąpisz do przygotowywania piernika staropolskiego dojrzewającego, zostaw na jakiś czas wszystkie produkty w ciepłym miejscu, aby osiągnęły temperaturę pokojową.

Jak przygotować piernik staropolski?

1. W garnku umieść masło, miód oraz cukier. Podgrzewaj na małym ogniu, mieszając drewnianą łyżką przez około 15-20 minut, aż składniki się połączą. Nie doprowadzaj do wrzenia. Po rozpuszczeniu odstaw mieszankę do przestudzenia. Jeśli cukier nie rozpuści się do końca, nic się nie stanie.
2. W osobnej misce przesiej mąkę, sodę, przyprawę do piernika oraz sól. Dokładnie wymieszaj.
3. Do sypkich składników dodaj jajka oraz mleko. Następnie przelej przestudzoną płynną masę i starannie wszystko wymieszaj. Teraz zabierz się za wyrabianie. Rób to tak długo, aż ciasto będzie gładkie.
4. Ciasto będzie dość luźne, ale nie martw się – stężeje podczas dojrzewania. Przełóż je do szklanego lub kamionkowego naczynia, przykryj lnianą ściereczką, a następnie przykrywką i odstaw w chłodne miejsce (najlepiej, aby panowała tam temperatura od 5 do 10 stopni Celsjusza) na minimum 3 tygodnie (im dłużej leżakuje, tym lepszy smak uzyskuje). Możesz też owinąć pojemnik folią spożywczą lub samą przykrywką. Piernik staropolski można również trzymać w lodówce.

Pieczenie piernika

1. Po upływie czasu leżakowania (minimum 14 dni), wyjmij ciasto z naczynia na obsypaną mąką stolnicę lub blat i podziel je na kilka równych części (zwykle na trzy). Każdą rozwałkuj na grubość około 1 cm, podsypując mąką.
2. Ułóż rozwałkowane ciasto na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i piecz w piekarniku nagrzanym do 175°C z funkcją góra-dół przez około 18-20 minut. Formę umieść na środkowej półce. Sprawdzaj co jakiś czas, aby nie przypalić wypieku. Po wyjęciu pierwszego blatu włóż kolejny i powtarzaj czynność do momentu, aż wypieczesz wszystkie.

Przełożenie

Po wystudzeniu piernik możesz przełożyć powidłami śliwkowymi. Równomiernie rozsmaruj je na pierwszym blacie, po czym powtórz czynność z kolejnym. Miej na uwadze, że ciasta wyjdzie dużo, dlatego też lepiej zaopatrzyć się w minimum 800 g powideł. Jeżeli nie przepadasz za ich smakiem, z powodzeniem sprawdzi się tu dżem z czarnej porzeczki.

Teraz ciasto możesz zawinąć w folię spożywczą i odstawić je na 1-5 dni, by się dobrze związało. Później oblej je polewą czekoladową.

Przygotowanie polewy czekoladowej

1. W niedużym rondelku rozpuść masło, nie doprowadzając do jego wrzenia. Następnie ściągnij je z palnika i dodaj do niego posiekaną czekoladą gorzką (lub pomieszaj ją z mleczną), aż uzyskasz gładką masę.
2. Polej piernik przygotowaną polewą czekoladową.

Robiłeś/aś kiedyś piernik staropolski? Koniecznie podziel się zdjęciami swoich wypieków w komentarzu pod wpisem!